Kusvika parizvino, zvishoma zvaizivikanwa nezvekuti zvirimwa zvinodzivirira sei kubva kuzvipembenene zvinodya zvirimwa uye nekumhanya kwemaoko pakati pezvipembenene nemiti. Vanotsvaga kubva kuYageningen University & Tsvagiridzo vakawana nzwisiso yakawanda pane izvi: shizha rakasimba necrosis - mashandiro anoita zvirimwa kuona nekuuraya mazai emabhururu nezvimwe zvipembenene pamashizha awo - zvakabuda zvakangogumira muzvirimwa zvinorovera nehama dzemusango dzakarwiswa ne kabichi vachena avo vaive vaita hutachiona kumiti 'ine chepfu yemasitadhi mafuta. Chinyorwa pane iyi nyaya chakabuda mumagazini New Phytologist.
Iyo kabichi chena shavishavi ine zita rayo kune yayo yaanofarira ekuBrussels kumera, kubatwa chibharo uye zvimwe zvakarimwa zvinorovererwa semiti inogamuchira. Zvisinei, kana kabichi chena (Pieridae) rikaisa mazai aro pamusango wecuphifer semiti yakasviba mustard (Brassica nigra), chirimwa chinogona kutanga necrotic reaction iyo inokonzeresa shizha riri pasi pezai kufa nenzira inodzorwa. Izvi zvinoita kuti zai riite desiccate uye riwe kubva pachirimwa.
Leaf necrosis
Kuti unzwisise mavambo ekushanduka nekuparadzirwa kweichi chimiro chekudzivirira chirimwa, timu yekutsvagisa inotungamirwa neBiosystematics Group yakaongorora mhando makumi matatu nemasere emhuri yemuchinjikwa yemhinduro yecrotic yekugezwa kwakagadzirwa nemazai emarudzi mapfumbamwe ebhururu.
"Ongororo dzakaratidza kuti shizha rakasimba necrosis rakashanduka kubva mumutsara wezvirimwa zvemakabichi uye hama dzadzo dzesango dzakarwiswa nekabichi butterflies chena," anodaro mutungamiri wekutsvaga Nina Fatouros. "Zvakare, shizha necrosis rakangokonzereswa chete nemhando dzemapepuru mukati memhuri yaPieridae ayo ari mazvikokota evairovera uye anokwanisa kuzvidyisa kunyangwe paine mafuta emuti wemastardhi ane muchetura."
Izvi zvakawanikwa zvinoratidza kuti hunhu hwekuuraya zai hwashanduka mumhuri yemuchinjikwa senzira yekupokana nekwanisi yemakonye kubvongodza mafuta emasitadhi. Kuve chikamu chenguva inoenderera-nhangemutange yemaoko, mamwe mapurugufuru anogona kunge akagadziriswa kuuraya-mazai nekuunganidza mazai mumapoka (nekudaro asingatapurwe necrosis), nekuchinjira kune dzimwe nzvimbo dzinogarwa, kana nekuisa mazai pamaruva pane mashizha.
Chikwata parizvino chiri kuongorora hutachiona hwezai-kuuraya chirimwa chirimwa muhurongwa hukuru hwekutsvagisa hwakapihwa mari neDutch Research Council (NWO) kuti pakupedzisira igadzire zvirimwa zvinopesana nezvipembenene.
Kuti uwane mamwe mashoko,
Wageningen University & Tsvagiridzo
www.avapa.nl